به گزارش خبرنگار مهر، روزهای گرم تابستان هم کم‌کم قدم در سراشیبی پایان گذاشته است و نگرانی‌ها نیز در مورد تامین برق مورد نیاز مردم در بخش‌های خانگی، صنعتی و کشاورزی کمرنگ‌تر شده است. ماه رمضان از راه فرا رسیده و خود عاملی شده که علیرغم وجود ذخیره مناسب در شبکه برق کشور، مصارف نیز رو به کاهش گذارند.
در این میان، مروری بر پرونده تامین برق مورد نیاز بخش‌های مختلف اعم از خانگی، تجاری و صنعتی نشان می‌دهد که بیشترین حرف و حدیث‌ها از وضعیت تامین برق را صنعتی‌ها داشتند که به زعم خودشان، اولویت‌دهی به بخش خانگی هرساله سبب شده که آنها با محدودیت‌هایی برای تامین برق موردنیازشان در تمام ساعات روز مواجه باشند؛ اگرچه به گفته آنها، امسال بیشترین هماهنگی میان صنعت و دولت برای تامین برق مطمئن وجود داشته است.
مروری بر پرونده تامین برق صنعتی در تابستان90
وزارت نیرو هم امسال همانند سالهای گذشته با برگزاری جلسات مختلف با وزارت صنایع و نمایندگان واحدهای صنعتی، تلاش کرد که با برنامه‌ریزی دقیق، خاموشی بدون برنامه برای واحدهای صنعتی نداشته باشد و اگر هم قرار است به دلیل اولویت داشتن تامین برق بخش خانگی، به خاموشی واحدهای صنعتی ورود یابد، بخش صنعت کشور در جریان ساعات خاموشی باشد و روزهای تعطیل خود را نیز از پنجشنبه و جمعه به روزهای بین هفته منتقل کند.
محمد بهزاد، معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی در این رابطه به مهر گفت: خوشخبتانه امسال هم همانند سالهای گذشته بخش صنعت کشور همکاری لازم را با وزارت نیرو به عمل آورده‌اند و بر این اساس، امسال به صنایع توصیه شد که مصارف خود را به غیر زمان پیک منتقل کنند.
وی اظهار داشت: بر اساس همین برنامه‌ریزی، قبل از افزایش مصارف برق در بخش‌های دیگر همچون خانگی مشخص شد که هر کارخانه چه روزی از هفته تعطیل باشد. در عین حال این تعطیلات چرخشی و گردشی در نظر گرفته شد و برنامه‌ریزی‌ها به نحوی صورت گرفت که مشخص باشد صنایع در چه ساعاتی از شبانه‌روز کار خود را متوقف و در روز ساعات دیگر هم با مدیریت، مصارف خود را کنترل کنند.
به گفته بهزاد، یکی از روش‌هایی که به صنایع توصیه شد تا میزان برق مصرفی خود را کاهش دهند، بکارگیری دیزل ژنراتورها و انجام تعمیرات و تعطیلات تابستانی در زمان اوج مصرف بود که این طرح که از ابتدای خردادماه عملیاتی شد و تا پایان مردادماه هم ادامه می‌یابد، از راهکارهای مدیریت بار به منظور کاهش بار شبکه در ساعات اوج مصرف در طول تابستان است.
محمد پارسا، رئیس سندیکای صنعت برق کشور نیز در این رابطه معتقد است که تابستان 90 بیشترین هماهنگی میان صنعت و وزارت نیرو وجود داشته و خاموشی تا به حال بدون برنامه، بروز نکرده است.
وی افزود: البته صنایع نیز تعهداتی داشته‌اند که باید به آن عمل می‌کردند و از جمله آن می‌توان به وظیفه واحدهای صنعتی مبنی بر راه‌اندازی واحدهای تولید پراکنده برق و مولدهای کوچک در کنار خود اشاره کرد. این کار هم اکنون در برخی از واحدهای صنعتی عملیاتی شده است.
شیوه هماهنگی میان صنعت و نیرو
مروری به شیوه هماهنگی میان وزارت نیرو و وزارت صنایع در سالهای گذشته در مورد مشارکت بخش صنعتی در تامین برق مورد نیاز شاید در این میان، خالی از لطف نباشد. اردیبهشت ماه سال 88 بود که علی‌اکبر محرابیان با صدور بخشنامه‌ای "حائز اهمیت" به معاونان، مدیران عامل و روسای سازمان‌ها، موسسات و شرکتهای وابسته و نیز روسای سازمان‌های صنایع و معادن زیرمجموعه خود دستورالعملی را در راستای اصلاح الگوی مصرف و ارتقاء ارزش افزوده بخش صنعت و معدن ابلاغ کرد.
بر اساس این دستورالعمل، موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران موظف شده بود تا تاریخ اول مهرماه 88 استانداردهای موجود در موردمصرف انرژی محصولات و فرآیندها را در صورت لزوم بروز رسانی کرده و تا تاریخ اول دیماه همان سال، استاندارد مصرف انرژی را برای فرآیندهای نساجی، ظروف شیشه‌ای و چینی، مس، فروآلیاژها، سرب، روی، چینی بهداشتی و سنگبری تدوین کند.
همچنین معاونت امور صنایع و اقتصادی نیز مکلف شده بود تا نیمه خردادماه 88 برنامه عملیاتی جایگزینی خطوط تولید لامپ التهابی به لامپهای کم‌مصرف یا دیودهای نورانی را تدوین و همچنین معاونت امور معادن و صنایع معدنی نیز با همکاری سازمان گسترش، برنامه عملیاتی جایگزینی کوره‌های آجرپزی را تدوین کند.
در واقع آن زمان، وزیر صنایع وقت زیرمجموعه‌های خود را مکلف کرده بود که طرح‌های جدید تولیدی که استاندارد مصرف انرژی برای محصولات آنها اجباری شده و رتبه انرژی E و پایین تر دارند را، دارای اولویت محسوب نکند.
اما نکته مهمتری که در این میان تاکید بسیاری هم از جانب وزارت نیرو و هم از جانب وزارت صنایع برای تامین برق مورد نیاز واحدهای صنعتی می‌شود، احداث واحدهای تولید پراکنده و مولدهای برق پربازده است. بر این اساس بانک صنعت و معدن مکلف شده بود تا در سال 88 تسهیلات بانکی به مبلغ 500 میلیاردریال از محل منابع طرح آمایش صنعتی و معدنی را با هماهنگی ستاد تحول صنایع و معادن برای ایجاد مولدهای برق پربازده اعم از تولید ترکیبی برق و گرما، بازیافت گرما برای تولید برق و توربین انبساطی در واحدهای صنعتی و معدنی و یا شهرکهای صنعتی اختصاص دهد.
همچنین سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نیز مکلف شده بود تا امکان ساخت داخل مولدترکیبی برق و گرما با ظرفیتهای مناسب تا ظرفیت 4 مگاوات را فراهم کرده و به نحوی توسعه دهد که تا پایان سال گذشته، ظرفیت 2000 مگاوات با مولدهای ترکیبی برق و گرما قابل ایجاد باشد.
مولدهای ترکیبی برق و گرما، راهکار جدی برای صنعتی‌ها
در این میان، البته اگرچه زیرساختهای تولید مولدهای ترکیبی برق و گرما در کشور فراهم شده است، اما هنوز هم آنطور که باید و شاید از این مولدها در کنار واحدهای صنعتی استفاده نمی‌شود و همین امر، سبب می شود که صنایع برای تامین برق مورد نیاز خود، همواره چشم به برنامه‌های وزارت نیرو داشته باشند.
بی‌توجهی واحدهای صنعتی نسبت به ظرفیت مناسبی که می‌توانند از احداث مولدهای تولید پراکنده در کنار خود به دست آورند و برق مورد نیاز خود در زمان‌های اوج مصرف را تامین کنند، شاید بیشترین ضرر را به آنها وارد کرده است. این درحالی است که دولت نیز بارها پیشگام شده است تا صنایع را برای احداث این مولدها و به اصطلاح نیروگاههای کوچک در کنار خود، تشویق کند.
نمونه آن هم، آئین‌نامه اجرایی تامین برق و سوخت صنایع است که بر اساس آن، قرار بر این شده که در فرآیند بررسی و صدور جواز تاسیس واحدهای خارج از شهرکهای صنعتی، راهنمای تامین انرژی اعم از برق وسوخت نیز تدوین و به متقاضیان اعلام شود. در این میان به نظر می رسد اگر این کار از سوی شهرکهای صنعتی صورت گیرد، به طور قطع یکی از دلنگرانی‌های مسئولان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی که تامین برق مورد نیاز واحدهای مستقر است، برطرف شده و آنها دیگر شکایت از اعمال محدودیت در برق صنعتی نداشته باشند.
در این میان البته شرکت شهرکهای صنعتی نیز مکلف بوده تا برای هر یک از شهرکهای صنعتی و با در نظر گرفتن تمام راهکارها اعم از تولید پراکنده و تولید همزمان برق و حرارت، یک طرح تامین انرژی جداگانه تهیه و اجرایی کند.
البته مهدی غضنفری، وزیر صنعت معدن و تجارت هم به تازگی خبر از لحاظ شدن مشوق‌های احداث مولدهای تولید پراکنده در بسته دوم حمایتی از صنعت و معدن داده است. به گفته وی، کل اعتبارات بسته دوم حمایتی تا پایان سال 3 هزار میلیارد تومان است، این درحالی است که حداکثر سهم هر پروژه بازسازی در صنایع کوچک، 150 میلیون تومان است که بر این اساس، 2 هزار واحد صنعتی نیز ثبت نام کرده‌اند.
وی به خبرنگار مهر گفت: 3 هزار میلیارد تومان نیز برای افزایش بهره‌وری و بازسازی بنگاههای بزرگ در نظر گرفته شده است که در کنار آن، البته احداث نیروگاههای تولید پراکنده در کنار واحدهای صنعتی نیز مشمول استفاده از این اعتبار می‌شود.
مشوق‌های وزارت نیرو برای سرمایه‌گذاران تولید پراکنده
البته وزارت نیرو هم مکلف شده بود که برق مازاد تولید این مولدها را خریداری کرده و سوخت را نیز به صورت تضمینی در اختیار این واحدها قرار دهد. بر این اساس، مشوق سرمایه‌گذاران تولید پراکنده یا مولدهای مقیاس کوچک در چندین مورد پیش‌بینی شده است.
سرمایه‌گذاران تولید پراکنده در شهرکهای صنعتی به ازای هر یک مگاوات، 100 مترمربع زمین رایگان دریافت می‌کنند که این مشوق تا سقف دو هزار متر مربع نیز قابل افزایش است. مورد بعدی این است که وزارت نیرو، برق را از این تولیدکنندگان، به مدت 5 سال و به صورت تضمینی خریداری می‌کند.
علاوه بر این، قیمت خرید برق از این تولیدکنندگان حدودا 40 درصد گرانتر از نیروگاههای بزرگ است. بر همین اساس سال 88 وزارت نیرو، به ازای تولید هر کیلووات ساعت برق توسط واحدهای تولید پراکنده برق در شهرکهای صنعتی، 5/303 ریال پرداخت کرده و این رقم به 338 ریال در سال 89 افزایش یافت. در سال 90 هم این میزان همچنان پابرجا است.
به گزارش مهر، مولدهای تولید پراکنده برق ضمن داشتن راندمان سوخت بالا، از نظر حجم و ظرفیت، گاز کمتری نیاز دارند. به‌این معنا که برای تولید چندین مگاوات برق، نیاز به میزان زیادی گاز وجود ندارد؛ این درحالی است که وزارت نیرو در صورت مناسب بودن راندمان مولدها، حتی تمامی پول گاز را نیز به تولیدکننده پرداخت می‌کند.
بر‌این اساس، اگر راندمان دستگاه و مولد تولید برق 42 درصد و بالاتر باشد، تولیدکننده پول کامل گاز را از وزارت نیرو دریافت می‌کند، به این معنا که می‌تواند فیش پرداختی گاز خود را به وزارت نیرو تحویل داده و بر مبنای مبلغ درج شده در آن، در قبال تولید انرژی پول کامل کارکرد را دریافت کند.
در این راستا اگر راندمان نیروگاه در حد درصد فوق باشد، برای هر کیلووات ساعت، یک چهارم قیمت یک مترمکعب گاز پرداخت می‌شود، یعنی اگر با هر مترمکعب گاز، 4 کیلووات ساعت برق تولید شود تمامی پول گاز را از وزارت نیرو دریافت خواهد کرد.
به هر حال به نظر می‌رسد روی آوردن صنعتی‌ها به احداث واحدهای تولیدپراکنده در کنار واحدهای صنعتی، می‌تواند دغدغه‌های آنها نسبت به تامین برق مورد نیاز و پایدار به خصوص در فصل تابستان را نیز برطرف کرده و زمینه‌ای را فراهم آورد که وابستگی آنها به شبکه سراسری کمتر و کمتر شود.
نظر شما